اگزما چیست و علت ایجاد آن کدام است؟

اگزما یکی از بیماری‌های رایج پوستی است که به دلیل علائم خاص خود می‌تواند شخص را به شدت درگیر و زندگی روزانه را دشوار کند. ریشه دقیق اگزما هنوز مشخص نشده است؛ اما متخصصان عوامل ژنتیکی و محیطی را در به وجود آمدن این عارضه دخیل می‌دانند. اگزما می‌تواند نواحی مختلفی مثل دست، پا، صورت، دور لب و حتی ناحیه تناسلی را درگیر کند.

علت ایجاد اگزما

یافتن علت اگزما یک مشکل بزرگ است و پزشکان هنوز علت دقیق آن را نمی‌دانند. برخی معتقدند که ناشی از فعالیت بیش‌ازحد سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عوامل ناشناخته و محرک‌های محیط‌زیست است. اگزما اغلب در خانواده‌هایی شایع است که سابقه آلرژی و یا آسم دارند.

• تماس با مواد خشن و یا خارش زا همچون پشم
• آب‌وهوا و دمای بیش‌ازحد گرم و یا بیش‌ازحد سرد
• حیوانات
• استرس
• دود سیگار
• غذاهایی که باعث واکنش‌های حساسیتی می‌شوند؛ مثل گندم، لبنیات، آجیل، شکلات
• مواد شیمیایی موجود در صابون و یا مواد شوینده، عطرها و اسانس‌ها
• مواد شیمیایی موجود در محصولات مراقبت از پوست لوازم‌آرایشی
• مواد شیمیایی خانگی و سموم و …

علائم اگزما

موارد زیر از نشانه‌های اگزما هستند:

• خارش شدید
• قرمزی پوست
• جوش‌های ریز
• پوسته‌پوسته شدن پوست
• خشکی پوست

روش تشخیص اگزما

برای تشخیص این بیماری نمی‌توان آزمایش مشخصی را معرفی کرد. با ظاهر شدن بثورات پوستی و نشانه‌های بیماری، پزشک معاینه بدنی را انجام می‌دهد و در صورت نیاز شما را به یک پزشک پوست یا آلرژی ارجاع می‌دهد. گاهی ممکن است انواع اگزما با دیگر بیماری‌ها اشتباه گرفته شود. پزشک سوا لاتی در مورد سابقه‌ی بیماری‌های آلرژیک در خانواده می‌پرسد و در مورد حساسیت غذایی و آسم، سؤالاتی می‌کند تا با رد احتمال سایر بیماری‌ها، اگزما تشخیص داده شود. لازم است شما نیز اطلاعات لازم در مورد شدت بیماری و نحوه بروز آن را به پزشک خود بدهید.

انواع اگزما

حداقل 11 نوع شرایط پوستی وجود دارند که اگزما ایجاد می‌کنند. برای داشتن یک برنامه درمانی اصولی، تفکیک هر یک از آنها مهم است. انواع این بیماری شامل موارد زیر هستند:

1. درماتیت آتوپیک: پایه ژنتیکی دارد و نوع متداول اگزما است. درماتیت آتوپیک اغلب در اوایل زندگی در افرادی که مستعد ابتلا به آلرژی هستند شروع می‌شود. از لحاظ ظاهری، بثورات روی گونه‌ها، گردن، آرنج، زانوها و مچ پا رخ می‌دهد.
2. درماتیت تحریک پذیر: این حالت هنگامی رخ می‌دهد که پوست به طور مکرر در معرض شستشوی بیش از حد یا مواد سمی قرار داشته باشد.
3. درماتیت تماسی آلرژیک: پس از قرار گرفتن در معرض مکرر مواد آلرژن، سیستم تشخیص ایمنی بدن در فعال می‌شود و درماتیت ایجاد می‌کند. یک نمونه از این مورد «آلرژی پیچک سمی» است.
4. درماتیت استاز: معمولاً تورم در قسمت‌های پایینی پای افرادی که گردش خون ضعیفی در رگ‌های پا دارند، رخ می‌دهد.
5. عفونت‌های قارچی: این نوع می‌تواند الگویی مشابه با بسیاری از انواع دیگر اگزما ایجاد کند، اما عفوت قارچی را می‌توان با نمونه‌گیری در زیر میکروسکوپ موردبررسی قرار داد.
6. جَرَب یا گال: این بیماری در اثر آلودگی توسط انگلی به نام «سارکوپتس» ایجاد می‌شود و ممکن است بثوراتی شبیه به سایر اشکال اگزما ایجاد کند.
7. پومفولیکس: این یک وضعیت پوستی شایع، اما ضعیف است که به طور سنتی روی دست‌ها و گاهی اوقات پاها اثر می‌گذارد. با تولید یک بثورات خارش‌دار که متشکل از تاول‌های ریز (وزیکول) است، نواحی انگشتان پا و کف پا را مورد حمله قرار می‌دهد.
8. لیکن سیمپلکس کرونیکوس یا نورودرماتیت موضعی: پلاک‌های ضخیم پوستی ایجاد می‌کند که معمولاً بر روی شانه‌ها و گردن مشاهده می‌شود.
9. درماتیت نومولار: این اصطلاح غیراختصاصی منسوب به پلاک‌های شبیه سکه پول است که باعث پوسته‌پوسته شدن سطح پوست می‌شود. این نوع اگزما اغلب در پاهای افراد مسن ایجاد می‌شود.
10. درماتیت سبورئیک: باعث ایجاد بثوراتی در پوست سر، صورت، گوش و گاهی اوقات در وسط سینه در بزرگسالان می‌شود. در نوزادان به صورت جوش‌های ریز در پشت گوش نمایان می‌شود و می‌تواند بسیار گسترده بوده و تمام بدن را درگیر کند.

درمان اگزما

اگزمای مزمن می‌تواند با شست‌وشو با آب و بعد ازآن مصرف مرطوب‌کننده (کرم مرطوب‌کننده یا لوسیون) بهبود پیدا کند. اگزمای خفیف می‌تواند با کرم بدون نسخه ۱ درصد هیدروکورتیزون به‌صورت مؤثر درمان شود. کرم بتامتازون یک کورتیکواستروئید موضعی قوی است که به‌عنوان استروئیدهای موضعی شناخته‌شده است. از استروئیدهای موضعی علاوه بر خاصیت مرطوب‌کنندگی (نرم‌کننده‌ها) برای درمان بیماری‌های التهابی پوست مانند اگزما و درماتیت استفاده می‌شود. بتامتازون با کاهش التهاب، خارش و قرمزی علائم مشکل پوستی را تسکین می‌دهد. بتامتازون یک درمان قطعی برای اگزما نیست؛ اما به تسکین علائم کمک می‌کند.

آگاهی از اینکه چه عاملی باعث حساسیت دست شما شده و مراقبت از پوست دست در خانه و محل کار، می‌تواند شمارا در برابر خارش پوست دست محافظت کند. برخی از روش‌ها برای کنترل و درمان اگزما بی‌تأثیر نیست که این روش‌ها شامل:

• شستن بدن با آب ولرم
• خشک‌کردن دست‌ها و استفاده از مرطوب‌کننده
• از تمیزکننده‌های بدون الکل و آنتی باکتریال استفاده نکنید.
• استفاده از دستکش‌های نخی زمانی که کارهای روزمره خانه را انجام می‌دهید.
• در زمان کار با مواد غذایی مانند سیب‌زمینی، پیاز، فلفل، گوشت و میوه‌های اسیدی مانند گوجه و مرکبات از دستکش‌های یک‌بارمصرف استفاده کنید.
• ظرف‌ها و لباس‌ها را با دست نشویید. اگر امکان استفاده از یک ماشین ظرف‌شویی یا لباسشویی را ندارید، این کار را زیر شیر آب و با استفاده از یک دستکش ساق بلند انجام داده و از نفوذ آب داغ به دست خود جلوگیری کنید.

پیشگیری از اگزما

رعایت موارد زیر می‌تواند در جلوگیری از اگزما یا تشدید آن مؤثر باشد:

• استفاده از مرطوب‌کننده پوست در طول روز، حتی در صورت نداشتن علائم بیماری، زیرا استفاده از مرطوب‌کننده بعد از استحمام باعث می‌شود که رطوبت پوست شما حفظ شود.
• استفاده از روغن‌های مناسب و مرطوب‌کننده در آب حمام، برای افرادی که دارای پوست خشک و مستعد اگزما هستند.
• استفاده از مرطوب کننده‌های مختلف موجود در بازار، با صلاحدید پزشک برای جلوگیری از ایجاد حساسیت پوستی لازم است.
• استفاده از لباس‌های نخی و پنبه‌ای، استفاده از صابون‌های ضد باکتریایی، استفاده از آب ولرم و دوش کوتاه‌مدت، ماساژ آرام پوست بدن و استفاده از حوله نرم، پرهیز از خوردن غذاهای آلرژی‌زا نیز در جلوگیری از حساسیت پوستی مؤثر است.
• عدم استفاده مستقیم از حلال‌های ضدعفونی‌کننده، پرهیز از قرار گرفتن مستقیم در برابر گرما، سرما و نور خورشید، استفاده از مرطوب‌کننده در زمستان و تابستان در بهبود بیماری کمک‌کننده است.
• استفاده از دستکش یا بانداژ کردن محل زخم و بثورات در افراد مبتلا به حساسیت پوستی برای جلوگیری از خارش پوست، توصیه می‌شود. همچنین کوتاهی ناخن‌ها هم از موارد ضروری به شمار می‌آید.

بیماری اگزما، یک نوع بیماری پوستی شایع در سراسر جهان است که می‌تواند در تمام نواحی پوست بدن ظاهر شود. این بیماری انواع مختلفی دارد که نوع آن بستگی به تماس فیزیکی با مواد آلرژی‌زا یا حساسیت‌های فردی دارد. همه افراد در هر سنی می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند، ولی نوع خفیف آن بعد از سال‌ها با درمان‌های صحیح و به‌موقع ممکن است که از بین برود. بعضی از انواع آن فقط قابل‌کنترل هستند.

• درماتیت آتوپیک چیست و چگونه درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-05-27تاریخ بروز رسانی : 1400-05-31


• اگزمای سرشتی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-05-24تاریخ بروز رسانی : 1400-05-26