بیماری پسوریازیس چیست و چگونه درمان میشود؟

سلول‌های مرده و آسیب‌دیده پوست انسان دائم در حال ریزش هستند و سلول‌های سالم و جدید جایگزین آنها می‌شوند؛ اما در این بیماری به دلیل سیگنال‌ها و دستورات اشتباهی که به سلول‌های پوستی می‌رسد، سلول‌ها با سرعتی بسیار بیشتر از ریزش سلول‌ها، تولید می‌شوند. به این ترتیب پسوریازیس سبب پوسته‌پوسته شدن پوست می‌شود و ظاهری نامناسب به پوست فرد می‌دهد.

این بیماری یک بیماری ژنتیکی بوده و به هیچ عنوان مسری و واگیردار نیست. پسوریازیس یک بیماری مزمن است که در حال رفت‌و‌آمد است یعنی گاهی هست و گاهی نیست. هدف اصلی درمان این است که سرعت رشد سلول‌های پوست را کاهش دهد.

علت پسوریازیس

علت پسوریازیس به طور کامل مشخص نشده است؛ اما به نظر می‌رسد که با سیستم ایمنی بدن، سلول‌های T و دیگر گلبول‌های سفید خون به نام نوتروفیل‌ها در ارتباط است. سلول‌های T به طور معمول از بدن در برابر عوامل خارجی مانند ویروس‌ها یا باکتری‌ها دفاع می‌کنند؛ اما گاهی همین سلول‌های T به اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کنند و آن‌ها را آلوده می‌کنند.

سلول‌های بیش از حد فعال T، باعث افزایش تولید سلول‌های پوست، سلول‌های T بیشتر و سایر سلول‌های سفید خون، به خصوص نوتروفیل‌ها می‌شوند. این عوامل باعث قرمزی پوست و ضایعات پوستی می‌شوند. رگ‌های خونی موجود در مناطق آسیب‌دیده پسوریازیس باعث ایجاد قرمزی در این ضایعات پوستی می‌شوند.

این فرآیند تبدیل به یک چرخه مداوم می‌شود که در آن سلول‌های پوستی جدید به سرعت در حال حرکت به سمت لایه خارجی پوست هستند. این اتفاق ممکن است طی روزها یا هفته‌ها به طول انجامد.

عوامل تشدیدکننده پسوریازیس

• عفونت
• واکنش به برخی از داروها
• آسیب به پوست
• استرس
• آب و هوا
• عوامل دیگر (هورمون ها، سیگار، مصرف زیاد الکل)

انواع پسوریازیس

پسوریازیس انواع مختلفی دارد و با توجه به محل بروز علائم و درصد شیوع آن، در دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود:

پسوریازیس ولگاریس یا پسوریازیس پلاکی

این نوع بیماری، شایع‌ترین نوع پسوریازیس به شمار می‌رود. در این بیماری لکه‌های قرمز و خشک روی پوست دیده می‌شود که با بزرگ‌تر شدن به مرور تبدیل به یک ضایعه فلسی نقره‌ای می‌گردند. گاهی بعد از بهبود خشکی، لکه‌های خون در زیر لایه‌های سلولی دیده می‌شود. ضایعات پوستی ممکن است دردآور یا با خارش همراه باشند. تعداد آن‌ها نیز در سرتاسر بدن متغیر است و در هر قسمتی از بدن ظاهر می‌شوند، حتی درون دستگاه تناسلی و بافت نرم درون دهان.

پسوریازیس ناخن

این دسته از بیماری در بخش کوچکی از ناخن دست یا ناخن پا ظاهر می‌گردد. در این شرایط، رشد ناخن غیر عادی شده و ناخن تغییر رنگ می‌دهد و در مواقع حاد ناخن ضخیم شده و فرم آن از بین می‌رود.

پسوریازیس خالدار یا پسوریازیس قطره‌ای

این بیماری در کودکان و نوجوانان ظاهر می‌شود و دلیل اصلی آن عفونت باکتریایی مانند «عفونت استرپتوکوکی گلو» است. در اثر این عفونت تکه‌های خشک پوست در سراسر بدن تشکیل می‌شود و اغلب بعد از مدتی از بین می‌رود. لکه‌های کوچک و شبیه به قطره آب بر روی بدن، دست، پا و کف سر به وجود می‌آید. ضایعات توسط پوسته نازکی پوشانده می‌شوند و به ضخیمی پلاک‌ها نیستند.

پسوریازیس معکوس (صدف پوستی)

این بیماری در بخش‌هایی از پوست بدن به وجود می‌آید که پر چین‌وچروک باشد. پلاک‌های قرمز، صاف و خارش‌آور در ناحیه‌هایی مانند زیر بغل، کشاله ران، باسن، زیر سینه و نواحی اطراف دستگاه تناسلی ظاهر می‌شوند. پوست ملتهب این قسمت با تعریق و اصطکاک وضعیت وخیم‌تری پیدا می‌کند. عفونت قارچی از عوامل به وجود آورنده این نوع پسوریازیس است.

پسوریازیس پوست سر

اگر پسوریازیس در پوست سر به وجود آید، ممکن است منجر به ضایعات روی صورت، گوش و خط رویش مو هم بشود. به همین دلیل در این حالت عواقبی مانند گسترش پسوریازیس و ریزش مو دور از ذهن نیست.

پسوریازیس پوسته‌ای

نوع نادری از این بیماری است که در سطح وسیع یا حتی کوچک با التهاب بسیار شدید روی دست، پا و انگشتان ظاهر می‌شود. سرعت توسعه این بیماری زیاد است در این وضعیت علاوه بر ضایعات پوستی تارها یا پودرهای حاوی مایع نیز درون پوست دیده می‌شود. تب، لرز، خارش شدید و اسهال در این نوع از بیماری شایع است.

پسوریازیس اریترودرمیک

این نوع از بیماری احتمال شیوع کمتری دارد و می‌تواند تمام سطح بدن را با پوسته‌های قرمز بپوشاند که همراه با خارش و سوزش شدید است.

پسوریازیس مفصلی یا آرتریت پسوریاتیک

این بیماری علاوه بر التهاب و پوسته پوسته شدن پوست، باعث تورم و درد مفاصل می‌شود. گاهی فقط درد مفاصل علائم بروز داده شده است و گاهی نیز با تغییر در ظاهر ناخن‌ها همراه است. نشانه‌های پسوریازیس مفصلی از حالت متوسط تا شدید متغیر است و می‌تواند هر کدام از مفاصل بدن را درگیر کند. همچنین ممکن است موجب سفتی و آسیب جدی مفاصل شود و در شرایط مزمن به تغییر شکل دائمی مفاصل منجر گردد.

علائم پسوریازیس

علائم پسوریازیس در افراد مختلف، تفاوت دارد همچنین بستگی به نوع پسوریازیس دارد. نواحی پسوریازیس می توانند کوچک باشند یا بخش بزرگی از بدن را پوشش داده باشند.

رایج ترین علائم پسوریازیس پلاکی عبارتند از:

• قسمت های قرمز، ورم کرده و ملتهب پوست
• پلاک های سفید-نقره ای روی قسمت های قرمز
• پوست خشکی که ممکن است ترک خورده و خونریزی کند
• درد اطراف لکه ها
• خارش و سوزش در اطراف لکه ها
• ناخن های چاله دار ضخیم
• مفاصل دردناک و متورم

البته ممکن است هر شخصی علائم بالا را تجربه نکند. حتی برخی از افراد بسته به نوع پسوریازیس علائم کاملا متفاوتی را تجربه میکنند.

اکثر مبتلایان پسوریازیس، علائم دوره ای را تجریه میکنند. این دوره ها ممکن است باعث ایجاد علائم شدید برای مدت چند روز تا چند هفته باشد و بعد این علائم تقریبا از بین می روند و خوب می شوند. پس از آن ممکن است بعد از چند هفته، دوباره این علائم ظاهر شوند که اگر بیماری تشدید شود، ممکن است علائم زود تر برگردند. بعضی اوقات ممکن است علائم پسوریازیس به طور کامل از بین بروند. وقتی بیمار علائمی ندارد یعنی در دوران بهبودی است؛ اما این به این معنی نیست که علائم بر نمیگردند.

مناطق درگیر پسوریازیس

علائم پسوریازیس بیشتر در نواحی آرنج، زانو و پوست سر بروز می‌کند؛ اما ممکن است نواحی دیگر نیز درگیر شوند.

تشخیص پسوریازیس

بعد از مراجعه‌ فرد به متخصص پوست، ابتدا فرد مورد معاینه فیزیکی قرار می‌گیرد. با توجه به این که علائم پوستی این بیماری اغلب واضح است، به سادگی از دیگر انواع عوارض پوستی تشخیص داده می‌شود؛ اما به ندرت پیش می‌آید که پزشک قادر به تشخیص این بیماری نباشد، در این صورت پزشک از بیمار نمونه آزمایشگاهی تهیه می‌کند تا به تشخیص قطعی برسد.

میزان شیوع پسوریازیس

بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی یک و نیم میلیون نفر در ایران به بیماری پسوریازیس مبتلا هستند. بیماری پسوریازیس در اثر تکثیر بسیار سریع سلول های اپیدمی پوست بروز می‌کند که در این حالت ضایعات پوستی و پوسته ریزی ایجاد می‌شود. این بیماری در ۲۰ درصد از بیماران به همراه خارش پوست است و التهاب و پرخونی موضعی همراه با قرمزی پوست از علائم پسوریازیس است.

درمان پسوریازیس

اگر پزشک پسوریازیس را تأیید کند، درمان به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. گزینه‌های اصلی شامل داروها و فتوتراپی است. افراد مبتلا به پسوریازیس هنگام استفاده از سایر روش های درمانی باید از نرم‌کننده‌ها برای مرطوب نگه‌داشتن پوست استفاده کنند. این کار می‌تواند به کاهش خارش و تحریک کمک کند و ممکن است تعداد ضایعات یا پلاک‌های ایجادشده را کاهش دهد.

درمان‌های موضعی

افراد درمان‌های موضعی را مستقیماً روی پوست انجام می‌دهند. این معمولاً اولین اقدام درمانی برای علائم خفیف تا متوسط است که هدف آن کاهش رشد سلول‌های پوستی، کاهش التهاب و تسکین خارش یا ناراحتی است. این روش‌های درمانی بدون نسخه یا با نسخه پزشک در دسترس هستند و شامل استروئیدها نیز نیستند. برخی از داروهای بدون نسخه می‌توانند به تسکین علائم پسوریازیس بسیار خفیف کمک کنند. این داروها شامل موارد زیر هستند:

• قطران ذغال سنگ
• کرم‌های هیدروکورتیزون
• اسید سالیسیلیک
• کورتیکواستروئیدها
• ویتامین D مصنوعی
• رتینوئیدها
• کرم پیمکرولیموس و پماد تاکرولیموس
• متوترکسات
• سیکلوسپورین
• رتینوئیدهای خوراکی

نور درمانی (فتوتراپی)

در این روش درمانی از نور اشعه ماوراء بنفش طبیعی و مصنوعی استفاده می‌شود. ساده ترین و راحت ترین شکل فتوتراپی شامل قرار دادن پوست در معرض مقادیر طبیعی نور خورشید است. سایر انواع نور درمانی عبارتند از استفاده از نور ماوراء بنفش مصنوعی A یا B به تنهایی یا در ترکیب با دارو است.

1. نور خورشید
2. نور درمانی با اشعه ماوراء بنفش باند باریک (NBUVB)
3. درمان گوکرمن
4. لیزراگزایمر

• انواع بیماری لوپوس
  تاریخ انتشار : 1400-12-06تاریخ بروز رسانی : 1400-12-07


• درمان دانه های فوردایس روی لب
  تاریخ انتشار : 1400-12-20تاریخ بروز رسانی : 1400-12-25


• آیا کلوئید یا گوشت اضافه درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-04-16تاریخ بروز رسانی : 1400-04-16


• از راش پوستی بیشتر بدانیم
  تاریخ انتشار : 1400-07-08تاریخ بروز رسانی : 1400-07-10


• انواع قارچ های پوستی و راه های درمان آن
  تاریخ انتشار : 1400-09-15تاریخ بروز رسانی : 1400-09-16