مقایسه لیزر کم توان و پرتوان

اصطلاح لیزر (Laser) مخفف light amplification by stimulated emission of radiation به معنی تقویت نور توسط تابش تحریک شده است. لیزر، تکنولوژی متشکل از نوری تک رنگ و منسجم است. برخی از فیزیوتراپیست ها برای درمان بیماری های مختلف اسکلتی عضلانی از لیزردرمانی استفاده می کنند. لیزر درمانی نیز با استفاده از یک سری دیود کار می کند که انرژی نور را مستقیماً به لایه های عمیق زیر پوست می رساند. برش، سوزاندن و یا از بین بردن بافت زائد از کاربردهای لیزر تراپی در علم پزشکی و فیزیوتراپی است. با استفاده از لیزر درمانی در فیزیوتراپی به جای عمل جراحی، خطرات شامل درد، خونریزی و ایجاد زخم به حداقل ممکن می رساند.

لیزر تراپی شامل لیزر کم توان (Low Level Laser Therapy) به اختصار (LLLT) و لیزر پرتوان (High Power Laser Therapy) به اختصار (HPLT) می شود. تفاوت این دو گونه در عمق نفوذ و انرژی تابش آنها می باشد. روش عمل این دستگاه به این صورت می باشد که منبع نور در برابر پوست قرار می گیرد و فوتون ها به چند سانتی متری نفوذ کرده و توسط میتوکندری جذب می شود. این انرژی، پاسخ مثبت فیزیولوژیک ایجاد می کند. لیزر کم توان اثر ضد درد و بیولوژیک دارد باعث تسکین دردها، سختی مفاصل و ناتوانی در بیماران مبتلا به آرتروز می‌شود. لیزر پرتوان می تواند به نسبت لیزرهای پیشین (همان لیزر کم توان) به عمق بیشتری از بافت نفوذ یابد و انرژی بیشتری را به منطقه درمانی برساند و اثر بخشی بیشتر و دوره درمان کوتاهتری داشته باشد. لیزر پرتوان ۵۲ برابر پر توان تر از لیزرهای متداول و عمق نفوذ مؤثر آن بیش از ۶ سانتیمتر می باشد در حالیکه لیزرهای متداول سرد یا کم توان عمق نفوذ مؤثر آنها نیم سانتیمتر است و بیشتر در درمان های بافت های سطحی و کوچک می توانند سودمند باشند.

لیزر کم توان چیست؟

لیزر کم‌توان برای درمان مجموعه‌ای از مشکلات برای سال‌های طولانی مورد استفاده قرار گرفته و کل قدرت خروجی آن بین ۲۵ تا ۵۰۰ مگاوات است. این نوع لیزرها معمولاً به عنوان لیزر کم‌توان شناخته می‌شوند. به دلیل سطح پایین قدرت خروجی، لیزر کم‌توان فقط می‌تواند به نیم سانتی‌متر از بدن نفوذ کرده و طول مدت درمان با این روش در حدود ۱ تا ۲ ساعت است. به این ترتیب معمولاً از این روش در شرایطی استفاده می‌شود که نیاز به درمان پوست و لایه زیر آن همچون رباط‌ها و اعصاب سطحی در ناحیه دست‌ها، پاها، آرنج‌ها و زانوها وجود داشته باشد. در حقیقت لیزر کم‌توان تأثیری بر درمان شرایط مفصل، عضله، عصب، استخوان یا وضعیت دیسک‌های نخاعی ندارد؛ زیرا این ساختارها در لایه‌های عمیق‌تر بدن قرار دارند، بنابراین لیزر کم‌توان اغلب به عنوان روش استاندارد لیزر درمانی مورد توجه قرار می‌گیرد.

لیزر پرتوان چیست؟

در این لیزر، قدرت پرتو خروجی بین 1 تا 12000 مگاوات بوده (24 بار قوی‌تر از لیزر کم‌توان) و عمق نفوذ لیزر بیش از 4 سانتیمتر می‌باشد. امروزه استفاده از لیزر پرتوان برای درمان تمام مشکلاتی که در شرایط عادی با لیزر کم‌توان تحت درمان قرار گرفته و بسیاری از شرایطی که با لیزر کم‌توان قابل درمان نیستند، امکان‌پذیر می‌باشد. به دلیل اینکه لیزر پرتوان می‌تواند به بافت‌های عمیق بدن نفوذ کند، بخش زیادی از عضلات، رباط‌ها، تاندون‌ها، مفاصل، اعصاب و بخش‌های زیر پوست را با استفاده از این روش می‌توان تحت درمان قرار داد. به علت قدرت بیشتر لیزر پرتوان، طول مدت درمان در هنگام استفاده از آن به‌طور چشمگیر کاهش می‌یابد. همانطور که قبلاً بیان شد، درمان با لیزر کم‌توان اغلب نیازمند طول مدت درمان 60 تا 120 دقیقه‌ای برای دستیابی به نتایج مورد نظر می‌باشد. به این ترتیب لیزر پرتوان مقدار بیشتری از پرتوی لیزر را در یک مدت زمانی متناسب در اختیار بدن قرار می‌دهد.

کاربرد لیزر کم توان

اثرات لیزر کم توان (LLLT) برای فیزیوتراپی قابل توجه است و این ابزار در فیزیوتراپی و لیزر درمانی، بسیار مفید و کمک کننده است. کاربرد لیزر کم توان (LLLT) در فیزیوتراپی شامل تسکین درد، تسریع در ترمیم بافت و کاهش التهاب است. شرایطی که بیمار با ابتلا به آن تحت درمان لیزر کم توان (LLLT) قرار می گیرد عبارت است از:

• آرتروز زانو
• آرتریت روماتوئید
• مشکلات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
• تحلیل رفتن دیسک کمر
• فتق دیسک کمر
• سیاتیک
• درد عصبی
• سندرم گیر افتادگی شانه
• بورسیت مفصل ران یا شانه
• تاندونیت
• ورم کف پا
• ورم لنفاوی

بررسی ها و تحقیقات طی سال های اخیر نشان دهنده آن است که LLLT یک روش درمانی مؤثر برای کاهش درد و تسریع بهبودی در بیماران بزرگسال مبتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی است. همچنین گزینه های درمانی مؤثر برای دردهای اسکلتی عضلانی در مراقبت های اولیه نشان داد که شواهد در مورد اثر لیزر درمانی برای درد حاد و مزمن بی نتیجه است؛ اما در بیشتر موارد، لیزر تراپی ممکن است فواید بیشتری نسبت به ورزش درمانی یا جراحی داشته باشد.

کاربرد لیزر پرتوان

1. کاهش و از بین بردن سریع درد
2. کاهش دوره بهبودی پس از آسیب دیدگی
3. افزایش دامنه حرکتی
4. بهبود عملکرد بدن
5. از بین بردن اسپاسم های عضلانی
6. بهبود عملکرد مفاصل بدن
7. تحریک سوخت و ساز سلولی
8. کمک به دفع سموم از بدن
9. تقویت سیستم ایمنی
10. تحریک رشد عروق خونی
11. ترمیم بافت های آسیب دیده
12. افزایش کارایی اعصاب آسیب دیده
13. کاهش احتمال ایجاد جای زخم
14. بهبود گردش خون عمومی و موضعی
15. بهبود تنفس سلولی
16. اکسیژن رسانی به سلول ها

نحوه عملکرد لیزر درمانی

درمان لیزر در فیزیوتراپی، یک فرایند شیمیایی عکس می‌باشد. لیزر، توانایی سلول‌ها را دریافت اکسیژن و مواد مغذی و رد کردن مواد زائد و سموم، بالا می‌برد. این نوع لیزر همچنین نفوذپذیری سلول را افزایش می‌دهد که باعث کاهش چشمگیری در تورم، درد و التهاب می‌گردد. این فوتون‌های قدرتمند با کروموفورها در میتوکندری سلول‌ها واکنش نشان می‌دهند تا آدنوزین تری فسفات (ATP)، انرژی شیمیایی مورد نیاز برای بهبودی و جوانسازی را تولید کنند. این فرایند، التیام و بازیابی عملکرد بدن را با تبدیل انرژی نوری به انرژی بهبودی، سرعت می‌بخشد.

موارد منع لیزر درمانی

محققان توصیه میکنند در موارد زیر از لیزر کم توان استفاده نشود:

1. در بیماران دارای پیس میکرقلبی (Pacemaker)
2. در طی سه ماه اول بارداری
3. بیماران دارای سرطان و انواع بدخیم
4. بیماران دارای تشنج یا صرع
5. کودکان در حال رشد (درصفحات استخوانی)
6. روی غده تیروئید
7. روی چشم بدون عینک محافظ

عوارض جانبی لیزر کم توان و پرتوان

لیزر درمانی در صورتیکه اصولی و با دوز مناسب استفاده شوند فاقد عارضه جانبی بوده و هیچ خطری ندارد. ممکن است پس از گذشت یک روز از لیزر تراپی مقداری سفتی در عضلات را به همراه داشته باشد که این موضوع باعث ایجاد درد یا حس بدی در بیمار نخواهد شد.